poniedziałek, 21 maja 2012

Jak chronić się przed kleszczami?

„Lato, lato, lato czeka...”. A razem z latem czekają na nas, niestety, kleszcze, które czyhają na ludzi i zwierzęta mniej więcej od maja do sierpnia. Kleszcze to wektory różnorakich chorób, wiele gatunków przenosi pierwotniaki, bakterie lub wirusy powodujące zachorowania ludzi na tak zwane kleszczowe zapalenie mózgu, boreliozę (średnio 10%-30% kleszczy jest nią zarażonych), tularemię, ehrlichiozę, babezjozę, mykoplasmozę i wiele innych. Warto zatem wiedzieć jak skutecznie chronić się przed kleszczami, bo lepiej jest zapobiegać niż leczyć.

Co to są kleszcze?
Kleszcz pospolity
To pajęczaki należące do podgromady roztoczy , są pasożytami zewnętrznymi, głównie kręgowców. Na świecie występuje około 900 gatunków kleszczy i zamieszkują one głównie tropiki i subtropiki. Wyróżnia się dwie rodziny kleszczy - kleszcze twarde (częściowo okryte twardym pancerze) oraz kleszcze miękkie czyli inaczej obrzeżkowate (pozbawione pancerza). W Polsce najczęściej można spotkać kleszcza pospolitego zwanego również kleszczem pastwiskowym.

Gdzie występują kleszcze?
Kleszczy jest szczególnie dużo w rejonach, do których wolny dostęp mają większe ssaki, takie jak sarny, jelenie, wilki i zające, ponieważ żerowanie na nich pozwala kleszczom zakończyć swój cykl rozwojowy i złożyć jaja. Coraz częściej można spotkać kleszcze w parkach miejskich, a nawet w przydomowych ogródkach. Jest to spowodowane mobilnością zwierząt domowych takich jak psy czy koty, które mogą „złapać” ciężarnego kleszcza w lesie i po paru dniach zgubić go w pobliżu domu dając początek tysiącom larw. I jeszcze jedna zła wiadomość – z roku na rok kleszczy globalnie przybywa. Jest to spowodowane zmianami klimatycznymi, a dokładniej łagodnymi zimami.

Jak się chronić?
Po pierwsze, osłaniajmy skórę ubraniem, najlepiej jasnym, bo wtedy łatwej dostrzeżemy kleszcza. Można zastosować repelenty czyli środki odstraszające niepożądane organizmy. Do odstraszania kleszczy stosuje się główne preparaty zawierające DEET (dietylotoluamid) lub permetrynę. DEET rozpylamy na skórę (z wyjątkiem skóry twarzy), a preparat z permetryną aplikujemy tylko na ubranie. Nie istnieje szczepionka przeciw wszystkim chorobom przenoszonym przez kleszcze, ale można zaszczepić się przeciw odkleszczowemu zapaleniu mózgu.
Pamiętajmy, aby regularnie oglądać całe ciało, szczególnie pachy, pachwiny i małżowiny uszne i fałdy skórne, bo to właśnie te miejsca kleszcze najbardziej sobie upodobały. Jeśli mamy psa lub kota – również regularnie kontrolujmy ich skórę.

Co zrobić jeśli nie udało nam się uchronić przed kleszczem?
Kleszcz wbity w skórę człowieka.
Gdy kleszcze jednak zaatakuje nas, należy go jak najszybciej usunąć, ponieważ im dłużej mamy w sobie kleszcza, tym większe ryzyko zarażenia się chorobą odkleszczową. Kleszcza należy chwycić jak najbliżej skóry, a następnie wysunąć wzdłuż osi wbicia delikatnie obracając i zdezynfekować ranę, a ręce umyć mydłem i wodą. Uwaga – nie należy kleszcza smarować olejem czy wazeliną.Ułatwia to co prawda wyciągnięcie go, ale tym samym odcina mu dostęp powietrza, przez co kleszcz wydziela więcej śliny i wymiotuje prosto do krwi człowieka, co zwiększa ryzyko zachorowania na chorobę przenoszoną przez kleszcze. Po wyjęciu kleszcza, warto też skonsultować się z lekarzem, który oceni czy potrzeby nam jest antybiotyk.